بعد از گذشتن از پاوه به سمت مریوان، به نوسود رسیدم. برای رسیدن به مقبره سلطان باید از جاده اصلی خارج میشدم و پس از طی چند کیلومتر جاده خاکی، به زیارتگاهی رسیدم که اهل حق آن را پردیور مینامند. در کنار مقبره، رودخانه پر آب و آرام با آبی زلال در جریان بود. مکانی بسیار زیبا و دلانگیز. پس از رسیدن به مقبره، با آنکه ظاهر ما نشان از این داشت که اهل حق نیستیم، هیچ کس از ورود ما به مقبره جلوگیری نکرد و یا مانع از عکس گرفتنمان نشد. با اینکه این محل از نظر اهل حق بسیار روحانی و قابل احترام است.
توضیح: این مقاله از مجموعه مقالات استاد ارجمند و مورخ آذربایجان، جناب آقای دکتر توحید ملک زاده می باشد که از وبلاگ وی (http://tohidmelikzade.blogfa.com ) اخذ شده است.
موقعیت تورکان آذربایجان در دوره قاجاریه
موقعیت ترکان آذربایجان در دوره قاجاریه با شکست آخرین مقاومت خانات آذربایجان ـ خانات خوی و سلماس ـ در 7 ربیع الثانی 11214 ( 8 سپتامبر 1799) آقا محمد خان قاجار رسما آذربایجان را تحت قلمرو خود درآورده و ضمن پایان دادن به حکومت دیگر خانات مستقل آذربایجان ، زمینه وحدت سیاسی دوباره آذربایجان را بوجود آورد. از همان اوایل حاکمیت قاجاریه در آذربایجان ، آذربایجان نه تنها موقعیت سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی خود را از دست نداد بلکه اعتبار پیشین خود در دورة صفویه را به عنوان قلب امپراطوری صفویه ـ قاجاریه حفظ کرد حتی شاهان قاجار برای تلقین ضمنی این موضوع، بطور سنتی آذربایجان و تبریز را مقر فرمانروایی ولیعهد ـ شاه آینده کشور ـ قرار دادند. در دوره قاجاریه نیز ولیعهد قاجار ـ حکمران آذربایجان ـ بدون توجه به دربار قاجاریه در تهران، مقر حکومتی خود را اداره میکرد. اولین حکمران آذربایجان در دوره قاجار ولیعهد فتحعلی شاه قاجار، شاهزاده عباس میرزا بود. در زمان وی تبریز پایتخت آذربایجان نیز رسما دارالسلطنه نامیده شد . و وی پس از الحاق رسمی شمال آذربایجان به روسیه و منعقد معاهدات گلستان ( 12 اکتبر 1813) و ترکمنچای (22 فوریه 1828) رسما در تبریز ساکن و در راس قوای مسلح آذربایجان قرار گرفت. 2 ادوارد براون انگلیسی مساله حکمرانی ولیعهد قاجار در آذربایجان را از بعد دیگری بررسی می کند و می نویسد : « باید دانست که گماردن ولیعهد به حکمرانی آذربایجان، در سلسله قاجاریه مبنی بر مصلحت بزرگی است. سکنه آذربایجان همه ترک هستند بطوریکه گفتم زبان آنها ترکی می باشد و از دو طرف، مجاور با قفقازیه و عثمانی میباشند و دو کشور مزبور نیز محل سکونت ترکها است . سکنه آذربایجان از لحاظ زبان و رسوم زندگی با ترکهای مجاور خیلی قرابت و مشابهت دارند. و دولت ایران پیوسته بیمناک است که مبادا آذربایجان به قفقازیه یا ترکیه منظم شود. بهمین جهت همواره ولیعهد را به حکمرانی آذربایجان میگمارند که بتوانند بهتر آذربایجان را تحت کنترل خود داشته باشند و نیز به خود ساکنان آذربایجان بفهمانند که دولت ایران بر آن ایالت قائل به احترام و اهمیت خاص میباشد.»3 گروته فرانسوی نیز که در زمان عباس میرزا به آذربایجان سفر کرده بود مینویسد : «حکمرانی آذربایجان نیز به عهده اوست. معمولا بعد از مرگ پادشاه، ولیعهد از تبریز به تهران فراخوانده میشود. بیدلیل نیست که سلسله قاجار برای ایالت آذربایجان این قدر اهمیت قائل شده است زیرا اکثر اهالی آذربایجان را ترکها تشکیل میدهند که از حیث نژادی با قاجارهای ترکمن خویشاوند هستند».
بسم الله الرحمان الرحیم
مردم آگاه شهرستان اورمیه
مسئولان محترم
ما امضاء کنندگان متن ذیل از اعضای ((اورمو آذربایجان سسی)) که بر حسب ضرورتهای سیاسی و اجتماعی موجود در منطقه آذربایجان غربی و مشارکت هرچه بیشتر مردم شهرستان اورمیه در انتخابات 24 اسفند مجلس شورای اسلامی شکل گرفته بود، اعلام می داریم:
1) در اعتراض به رد صلاحیت غیرموجه و غیر دموکراتیک نامزدهای ((اورمو آذربایجان سسی)) که عملا ادامه فعالیت قانونی این تشکل مردمی را با مشکل مواجه ساخته است.
2) جلوگیری از سواستفاده از نام، موقعیت و اعتبار ایجاد شده برای اورمو آذربایجان سسی.
3) انحراف برخی اعضاء از اصول کلی اورمو آذربایجان سسی.
از تشکل مردمی نامبرده خارج شده و فعالیت آنرا پایان یافته قلمداد می نماییم. لذا از این تاریخ (16/11/1386) هیچگونه مسئولیتی در قبال عملکرد و حرکت ها بنام اورمو آذربایجان سسی را نداشته و در صورت لزوم و در مواقع مقتضی جزئیات بیشتری را به اطلاع افکار عمومی خواهیم رساند. شایان ذکر است اینجانبان ضمن دعوت از آحاد مردم شهرستان اورمیه جهت حضور گسترده در صحنه انتخابات مجلس هشتم که موجبات یاس دشمنان و طمع کاران به این آب و خاک را فراهم خواهد آورد، در راستای سعادت شهر و منطقه مان فعالیت خود را در این زمینه ادامه خواهیم داد.
دکتر فرخ میرزا طلوعی
حاج علی جعفرزاده
اسمعلی جوادی
رضا داغستانی
اسلام بابازاده
اصغر ستاری
http://urmu-az-sesi.blogfa.com
بسم الله الرحمان الرحیم
فرماندار محترم شهرستان ارومیه
باسلام، احتراما به استحضار عالی می رساند اینجانب فرخ میرزاطلوعی که برای هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از حوزه شهرستان ارومیه کاندیدا شده بودم و در مرحله بررسی صلاحیت ها از سوی هیات های اجرایی صلاحیت اینجانب بصورت غیرموجه و غیردموکراتیک رد شده است از تشکل مردمی ((اورمو آذربایجان سسی)) خارج شده و لذا از این تاریخ هیچگونه مسئولیت در قبال عملکردها و حرکت ها بنام اورمو آذربایجان سسی را نمی پذیرم. شایان ذکر است ماهیت اورمو آذربایجان سسی که برای بالا بردن میزان مشارکت عمومی و حضور باشکوه مردم در صحنه انتخابات مجلس هشتم شکل گرفته بود با توجه به رد صلاحیت غیرموجه و غیر دموکراتیک اینجانب و فقدان کاندیدا یا کاندیداهای تایید صلاحیت شده که مورد حمایت اورمو آذربایجان سسی باشند بنظر میرسد ادامه فعالیت اورمو آذربایجان سسی را با مشکل قانونی مواجه ساخته است. بنده با دعوت از عموم مردم شهرستان ارومیه جهت حضور گسترده در انتخابات 24 اسفند خود نیز از کاندیداهای مورد نظر حمایت خواهم نمود. همچنین شایان ذکر است نامه اعلام و اطلاع شروع فعالیت تشکل مردمی فوق الذکر که به پیوست این نامه نیز تقدیم حضور میگردد در مورخه 28/9/1386 در دفتر محرمانه سیاسی فرمانداری ارومیه به شماره 4/3366/م ثبت شده است.
فرخ میرزا طلوعی
16/11/1386
باش ساغلیغی
سنی هر گون آنیم بئله
آتشینه یانیم بئله
سنه قوربان جانیم بئله
آنام منیم، آنام منیم
دون بیر کدرلی خبر ائشیدیک، چوخ دیرلی و کونلو تمیز دوستوموز ((علی قهرمان)) جنابلارینین آناسی آغیر حاستالیقدان، تبریز حاستاخاناسیندا دونیاسین دئیشدی و سالماسدا توپراقا وئریلدی. اوزلویومده حورمتلی فیکیرداشیمیز علی قهرمان و اونون عائله سینه بو آجی اولایی تسلیت دئییرم و تانریدان اونلارین سئویملی آنالارینا رحمت دیله ییرم. باشینیز ساغ اولسون.
منت دارلیق و آچیقلاما
هر شئی دن اؤنجه بوتون دوستلاری، فیکیرداشلاری و آذربایجان میلتینی سالام لاییر و سایقی لاریمی بیلدیریرم. بیلدیینیز کیمی گئچن ایل 21 فوریه (2 اسفند) دونیالیق آنا دیلی گونو توتوقلاندیم و 27 گوندن سونرا 40 میلیون وثیقه ایله آزادلیغا بوراخیلدیم، 25 اردیبهشت ده اورمو انقلاب محکمه سی بیرینجی شعبه ده (عضویت در گروههای تجزیه طلب و قومیت گرای آذربایجان و تلاش جهت تجزیه ارضی کشور و اقدام علیه امنیت ملی موضوع ماده 499 قانون مجازات اسلامی) سوچلاری ایله محاکمه اولوندوم، بو سوچلارین بلگه سیز اولدوغونا گؤره و دیرلی وکیلیمین چابالاری نتیجه سینده بو سوچلاردان تبرئه اولدوم اما محکمه منی (فعالیت تبلیغی به نفع گروههای ضد نظام موضوع ماده 500 قانون مجازات اسلامی) سوچو ایله 8 آی زیندانا کی 3 ایل مددتینده تعلیق اولوناجاقدیر، محکوم ائتدی. بو آرادا بیر ژورنالیست کیمی یازیلاریمی کسمه دیم اما کؤنول ایسته مییه رک بو وبلاگی یئنی لشدیره مدیم. سون دفعه کی بو وبلاگی آبدیت ائتدیم ائله هامان 2 اسفند 1386 دی. ایندی و بو گوندن یئنه ده چنلی بئل وبلاگی یئنی لشه جکدیر. بو آرادا ایسته ردیم بوتون او دوستلار و فیکیر داشلارا کی من دوستاقداکن و یا آزادلیغا بوراخیلاندان سونرا چابالاری ایله و خبرلشمه لرایله منی یالنیز بوراخمادیلار سایقی لار و منت دارلیقلاریمی بیلدیرم، او جومله دن کمیته حقوق بشر آذربایجان جنوبی – ADAPP – (اؤزلیکله بؤیوک رسول اوغلو)، کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان - آسمک (اؤزلیکله فاخته زمانی و علیرضا جوانبخت قولونجو جنابلاری)، آذبیلتوپ (مجمع دانشگاهیان آذربایجانی)، کانون نشریات دانشجویی آذربایجان، اؤیرنجی سیته سی و باشقا وب سیته لری، سولدوز پیام نور بیلیم یوردو اؤیرنجی لری و باشقلاری و بیر چوخ دوستلار و فیکیرداشلاردان کی اؤزلرین تهله که یه سالاراق منی اونوتمامیش لار تشکور ائدیب سایقی لاریمی بیلدیریرم. بو آرادا من هله دوستاق داکن و آزادلیغا بوراخیلاندان بری بیر نئچه شخص ساریندان آغیر اتهاملارا و تخریب لره معروض قالدیم، او تخریب لر کی تانینمیش بیر نئچه دولاندیریجی شخص لر کی ایشلری میلی فعالاری تخریب ائتمک دیر و دوغرودان دا بو یولدا چوخ زنگین دوسیایا مالیک دیلر آرایا گلمیشدیر. هر حالدا میلی منافع لریمیز اوغروندا و آذربایجانین بیر نئچه تانینمیش و دیرلی فعالاری و فیکیرداشلاریمیزین ایسته یی ایله او تخریب لرین قارشیندا یالنیز "زامان هرنه یی معلوم ائده جک" اومودایله اونلاری جاوابلامادیم، و دوغروداندا زامان هرنه یی معلوم ائده جک. آنا دیلیمدن مدافعه ائتمک اوچون توتوقلاندیقیما گؤره آذربایجانین دیرلی اوستادی و اؤندری اولان رحمتلیک پروفسور محمد تقی زهتابی نین شعری ایله چنلی بئل وبلاگی یئنی دن ایشه باشلاییر.
سو” دئییبدیر منه اولده،آنام “آب” کی، یوخ!
“یوخو”اویرتدی اوشاقلیقدامنه،”خواب” کی،یوخ
ایلک دفعه کی،”چورک”وئردی منه “نان” دئمه دی
ازلیندن منه “دوزدانه”، “نمکدان” دئمه دی
آنام ،”اختر” دئمه یبدیرمنه،”اولدوز “دئییب او
سو دوناندا،دئمه ییب “یخ”دی بالا،”بوز”دئییب او
“قار” دئییب ،”برف” دئمه ییب،”دست” دئمه ییب”ال”دئییب او
منه هئچواخت “بیا” سویله مه ییب،”گل”دئییب او
یاخشی خاطیرلاییرام، یاز گونو آخشام چاغی لار
باغچانین گون باتانیندا کی، ایلیق گون یاییلار
گل: دییه ردی، داراییم باشیوی ای نازلی بالام!
گلمه سن گر، باجی یین آستاجا زولفون دارارام
او دئمه زدی کی ،”بیا شانه زنم بر سر تو”
“گر نیایی بزنم شانه سر خواهر تو”
بلی، داش یاغسادا گویدن، سن اوسان منده بویام
وار سنین باشقا آنان، واردی منیم باشقا آنام
اوزومه مخصوص اولان باشقا ائلیم واردی منیم
ائلیمه مخصوص اولان باشقا دیلیم واردی منیم
ایسته سن قارداش اولاق ،بیر یاشایاق، بیرلیک ائدک
وئریبن قول-قولا، بوندان سورا بیر یولدا گئدک
اولا، اوزگه کولک لرله گرک آخمایاسان
ثانیا، وارلیغیما، خالقیما خور باخمایاسان
یوخسا گر زور دییه سن ملتیمی خوار ائده سن
گون گلر، صفحه چونر، مجبور اولارسان گئده سن.